 
|
สารบัญ >
| คู่มือปฏิบัติตัวมารดาหลังคลอดและการเลี้ยงดูบุตร
โดย พ.อ.หญิง พวงจันทร์ (วีระไวทยะ) วงศ์วิเศษ
|
การปฏิบัติตนระหว่างให้นมบุตร
- ควรสวมยกทรงหลวมๆ ไว้เสมอ (เพื่อลดความเจ็บปวด และการหย่อนยาน)
- ถ้าเจ็บปวดเต้านมใน 2 -3 วันหลังคลอด (มารดาท้องหลังๆ) และ 3 - 4 วันหลังคลอด
(มารดาท้องแรก) สาเหตุเพราะการคั่งของเลือดและน้ำเหลือง ให้ประคบด้วยความเย็น
สลับความร้อนเพื่อลดความเจ็บปวดและกระตุ้นให้น้ำนมไหล ด้วยการให้ทารกดูดนม
เร็วที่สุด (ทันทีหลังคลอด) และดูดบ่อยๆ อาการดังกล่าวจะไม่เกิด
- ไม่ควรฟอกสบู่บริเวณเต้านมระหว่างเวลาให้นมทารก (ควรฟอกเฉพาะเช้าและเย็น
เท่านั้น และล้างสบู่ออกให้หมด)
- เวลาให้นมทารก มารดาควรให้ทารกคาบหัวนมไปจนถึงบริเวณลานหัวนม เพื่อ
กระตุ้นให้เกิดการหลั่งน้ำนม และเพื่อป้องกันหัวนมแตก นอกจากนั้นยังมีผลให้มดลูก
เข้าอู่เร็ว และไม่ทำให้ทารกดูดลมเข้าทางมุมปาก เพื่อป้องกันทารกเกิดอาการท้องอืด
ถ้าให้ทารกคาบหัวนมให้ถูกวิธี ไม่จำเป็นต้องอุ้มทารกพาดบ่าเพื่อไล่ลม เพียงจับทารก
นั่งสักครู่ก่อนจัดให้นอน
- ถ้ามีปัญหาหัวนมเจ็บหรือแตก ควรใช้ครีมทาตามแพทย์สั่ง และงดให้นมข้างนั้นจน
กว่าจะหาย แต่ในระหว่างงดให้นมควรบีบน้ำนมทิ้ง เพื่อกระตุ้นให้เกิดการไหลเวียน
ของน้ำนม เมื่อหายแล้วจะได้มีน้ำนมให้ทารกตามปกติ
- ล้างมือและเช็ดหัวนมให้สะอาดทุกครั้งก่อนและหลังให้นม เพื่อทำความสะอาดและ
เปิดช่องทางให้น้ำนมไหล หลังให้นมทุกครั้งไม่ควรเปลี่ยนอิริยาบททารกเร็วเกินไป
เพียงจับนั่งสักครู่จึงจับให้นอนจะตัดปัญหาการสำรอกและอาเจียน
- มารดาที่ให้นมทารกควรระมัดระวังเรื่องการรับประทานยา เมื่อเจ็บป่วยควรปรึกษา
แพทย์ เพราะยาหลายชนิดจะมีผลผ่านทางน้ำนมมารดาถึงทารกได้ เช่น ยาดองเหล้า
ยาจีน ยานอนหลับ ยาถ่าย ยาปฏิชีวนะ (ยาแก้อักเสบ) ต่างๆ ฯลฯ
- นอกจากยาแล้ว อาหารจำพวกผัก ผลไม้ บางอย่าง เช่น หัวหอม กะหล่ำปลี ฝรั่ง อาจ
ทำให้ท้องอืด กลิ่นและรสของน้ำนมเปลี่ยนไป ทำให้ทารกปฏิเสธน้ำนมมารดา อาหาร
หมักดอง หรืออาหารรสจัดอาจทำให้มารดาท้องเสียได้
- มารดาที่เคยสูบบุหรี่ จะทำให้การหลั่งของน้ำนมลดน้อยลงไปเรื่อยๆ จนแห้งหมดไป
จึงควรงดสูบบุหรี่
- ระหว่างให้นมบุตร มารดาควรออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพื่อช่วยให้น้ำนมหลั่งเพิ่มขึ้น
- ในกรณีมารดาเกิดเจ็บป่วย ซึ่งต้องรับการรักษา ควรงดให้นมชั่วคราวจนกว่าจะ
หายขาด และในระหว่างป่วยควรดูดน้ำนมทิ้งทุก 3 - 4 ชั่วโมง เมื่อรู้สึกว่าเต้านมคัดตึง
ทำให้มีการไหลเวียนของน้ำนม เมื่อหายป่วยจะได้ให้นมแม่ต่อไปได้
back
| |
|
